NACE Kodu Nedir? | 2025 Sorgulama ve Seçim
NACE kodu, işletmenizin faaliyet alanını belirleyen bir sınıflandırma sistemidir. Bu kod, işletmenizin hangi sektörde faaliyet gösterdiğini tanımlar ve yasal işlemleri kolaylaştırır. Ayrıca, iş güvenliği gibi konularda da rehberlik eder. Faaliyet alanınızda bir değişiklik yaparsanız, NACE kodunu güncellemeniz gerekir. Aksi takdirde, resmi işlemlerde aksaklıklar yaşayabilirsiniz.
İçerik Başlıkları
Faaliyet Alanı ve NACE Kodları Tablosu
| Faaliyet Alanı | NACE Kodu |
|---|---|
| Restoran İşletmeciliği | 56.10.01 |
| Kafe / Kahvehane İşletmeciliği | 56.30.03 |
| Bar / Gece Kulübü İşletmeciliği | 56.30.05 |
| Pastane (Tatlıcı) İşletmeciliği | 56.10.09 |
| Yiyecek-İçecek Hizmetleri | (örn. restoran, kafe, catering) |
| Catering (Yemek Hizmetleri) | 56.21.01 |
| Otel İşletmeciliği | 55.10.02 |
| Seyahat Acenteliği | 79.11.01 |
| Perakende Ticaret | (örn. mağazacılık, e-ticaret) |
| E-Ticaret (İnternet Üzerinden Satış) | 47.91.14 |
| Market / Süpermarket İşletmeciliği | 47.11.02 |
| Giyim Mağazası (Hazır Giyim Perakende) | 47.71.90 |
| Mobilya Mağazası | 47.59.03 |
| Bilgisayar & Yazılım Ürünleri Satışı | 47.41.01 |
| Cep Telefonu ve Telekomünikasyon Satışı | 47.42.01 |
| Eczane (Eczacılık Ürünleri Satışı) | 47.73.01 |
| Kuyumculuk (Mücevher Perakende) | 47.77.01 |
| Otomotiv Sektörü | (örn. araç satışı, servis) |
| Oto Galericilik (Otomobil Satışı) | 45.11.13 |
| Oto Tamir ve Bakım Servisi | 45.20.07 |
| Araç Yıkama & Yağlama Servisi | 45.20.03 |
| İnşaat ve Teknik Hizmetler | (örn. inşaat, tesisat) |
| İnşaat Taahhüt (Bina İnşaatı) | 41.20.01 |
| Mimarlık Hizmetleri | 71.11.01 |
| Mühendislik Danışmanlık Hizmetleri | 71.12.10 |
| Elektrik Tesisatı (Elektrikçi) | 43.21.01 |
| Sıhhi Tesisat (Su Tesisatçısı) | 43.22.03 |
| Bina Boyama (Boya Ustası) | 43.34.01 |
| Kişisel Hizmetler | (örn. bakım, temizlik) |
| Kuaför Salonu / Güzellik Salonu | 96.02.01 |
| Berber (Erkek Kuaförü) | 96.02.02 |
| Çamaşırhane & Kuru Temizleme | 96.01.01 |
| İşletme Destek Hizmetleri | (örn. güvenlik, temizlik) |
| Özel Güvenlik Hizmetleri | 80.10.05 |
| Bina ve Ofis Temizliği (Temizlik Şirketi) | 81.21.01 |
| Profesyonel Hizmetler | (örn. muhasebe, hukuk) |
| Muhasebe & Mali Müşavirlik | 69.20.01 |
| Hukuki Hizmetler (Avukatlık) | 69.10.03 |
| Yönetim Danışmanlığı | 70.22.02 |
| Sigorta Acenteliği | 66.22.01 |
| Ulaşım ve Lojistik | (örn. nakliye, taksi) |
| Nakliye (Karayolu Yük Taşımacılığı) | 49.41.01 |
| Taksi İşletmeciliği | 49.32.01 |
| Okul/Personel Servis Taşımacılığı | 49.39.03 |
| Sağlık ve Eğitim | (örn. klinik, kurs) |
| Veterinerlik Hizmetleri | 75.00.04 |
| Diş Hekimliği (Özel Klinik) | 86.23.01 |
| Sürücü Kursu | 85.53.01 |
| Kreş (Gündüz Çocuk Bakım Hizmeti) | 88.91.01 |
| İmalat Sanayi | (örn. üretim faaliyetleri) |
| Hazır Giyim İmalatı (Konfeksiyon) | 14.13.04 |
| Mobilya İmalatı | 31.09.07 |
| Ekmek ve Unlu Mamul İmalatı (Fırın) | 10.71.02 |
| Tarım ve Hayvancılık | (örn. çiftçilik) |
| Tahıl Yetiştiriciliği (Buğday vb.) | 01.11.12 |
| Süt Sığırcılığı (Büyükbaş Hayvan) | 01.41.31 |
NACE Kodu Nedir ve Ne İşe Yarar?
NACE kodu, Avrupa’da ve Türkiye’de ekonomik faaliyetleri sınıflandıran bir sistemdir. İşletmelerin faaliyet alanlarını belirlemek ve yasal yükümlülüklerini yerine getirmek için kullanılır. Altı haneli bir koda sahip olan NACE, her sektöre özel olarak işletmenin faaliyet türünü tanımlar. Türkiye’de, NACE kodları işletmelerin sektörel sınıflandırmalarını yaparken, aynı zamanda iş güvenliği, SGK tehlike sınıfı tespiti ve resmi işlemler gibi birçok alanda kullanılır.
NACE kodunun doğru belirlenmesi, işletmenizin faaliyet alanını net bir şekilde tanımlamanızı sağlar ve böylece yasal yükümlülüklerinizi yerine getirebilirsiniz. Ayrıca, iş güvenliği önlemlerini doğru şekilde almak ve SGK prim hesaplamalarını doğru yapmak için gerekli bir adımdır. İşletmenin faaliyet türüne göre, tehlike sınıfı belirlenir ve buna göre iş güvenliği önlemleri alınır. Örneğin, tehlikeli iş yerlerinde çalışanların daha fazla güvenlik önlemi alması gerekir.
Örnek vermek gerekirse, bir restoran açmayı planlıyorsanız, faaliyet alanınız “Yemek Hizmeti Faaliyetleri” olarak sınıflandırılır ve NACE kodu 56.10.01 olur. Bu kod, restoranınızın yemek hizmetleri sektöründe faaliyet gösterdiğini belirtir ve buna uygun iş güvenliği sınıfını belirler. Aynı şekilde bir kuaför salonu açıyorsanız, faaliyet türü “Saç ve Güzellik Salonlarının Faaliyetleri” kategorisine girer ve NACE kodu 96.02.01 olarak belirlenir. Bu kod, kuaförünüzün kişisel bakım hizmetleri sunduğunu ve buna göre belirli yasal yükümlülükleri yerine getirmeniz gerektiğini ifade eder.
Bu örnekler, farklı sektörlerdeki işletmelerin doğru NACE kodunu seçmesinin önemini gösterir. Doğru NACE kodunu seçmek, işletmenizin yasal yükümlülükleri yerine getirmesini, iş güvenliği kurallarına uygun hareket etmesini ve resmi işlemlerin sorunsuz bir şekilde yapılmasını sağlar. Ayrıca, KOSGEB destekleri ve diğer devlet teşviklerinden yararlanırken doğru NACE kodu seçmek, işletmenizin resmi işlemlerinin düzgün bir şekilde yürütülmesini sağlar.
NACE kodu, bir işletmenin kimliğini belirleyen önemli bir unsurdur. Bu kod sayesinde, işletmenin sektördeki yeri belirlenir ve hangi yasal düzenlemelere tabi olduğu netleşir. İlgili sektörle ilgili gerekli izinler ve lisanslar alınabilir, iş güvenliği kuralları uygulanabilir ve SGK prim oranları doğru bir şekilde hesaplanabilir.
NACE Kodu Sorgulama Nasıl Yapılır?
NACE kodunu bulmak oldukça basittir. Türkiye’de bu kodlar Ticaret Odaları ve SGK tarafından belirlenir. Yeni bir iş yeri açarken ya da faaliyet değişikliği yaparken doğru NACE kodunu kullanmak önemlidir. Bu işlem genellikle Ticaret Odasına kayıt sırasında yapılır. Eğer daha önce belirlenen NACE kodunu öğrenmek ya da doğruluğunu kontrol etmek isterseniz, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitelerinden faydalanabilirsiniz.
İlk adım olarak, iş kolunuzu net bir şekilde belirlemeniz gerekir. İşletmenizin kapsamını kararlaştırdıktan sonra, SGK veya Ticaret Odası’nın sunduğu listelerden uygun NACE kodunu bulabilirsiniz. Ayrıca, SGK web sitesi ve vergi dairelerinden de kodu sorgulamak mümkündür.
NACE Kodu Listesi Nedir?
NACE kodu, Avrupa Birliği standartlarına uygun olarak oluşturulmuş altı haneli bir sınıflandırma sistemidir ve işletmelerin faaliyet alanlarını net bir şekilde tanımlar. Her sektörün kendine ait bir NACE kodu bulunur. Bu kodlar, işletmelerin hangi alanda faaliyet gösterdiğini belirleyerek, faaliyetlerin düzenli bir şekilde gruplandırılmasına yardımcı olur. Örneğin, bir gıda işletmesi ile bir inşaat firmasının NACE kodları tamamen farklıdır, çünkü her sektörün özellikleri farklıdır ve bu farklılıklar yasal işlemlerde de önemli rol oynar. Bu sayede, her işletmenin faaliyet alanı net bir şekilde tanımlanmış olur.
NACE kodu, işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda da önemli bir rehberdir. İşletmeler, faaliyet alanlarına göre çok tehlikeli, tehlikeli veya az tehlikeli olarak sınıflandırılır. Bu sınıflandırma, iş güvenliği önlemlerinin alınmasında ve gerekli uzmanlık desteğinin sağlanmasında büyük önem taşır. Örneğin, çok tehlikeli bir sektörde faaliyet gösteren bir işletme, daha fazla güvenlik önlemi almalı ve belirli bir iş güvenliği uzmanı ile çalışmalıdır. Bu sınıflandırma, işletmenin iş güvenliği süreçlerinin doğru bir şekilde yönetilmesine olanak tanır.
Resmi işlemler söz konusu olduğunda, NACE kodu işletmeler için çok önemli bir referans olur. Ticaret Odası kaydı, SGK işlemleri, KOSGEB destekleri, vergi dairesi işlemleri gibi birçok resmi işlemde doğru NACE kodu kullanmak gereklidir. Yanlış NACE kodu seçmek, işletmenin yasal yükümlülüklerini yerine getirememesine veya resmi işlemlerinde aksaklıklar yaşanmasına yol açabilir. Bu nedenle, işletmelerin faaliyet alanlarına en uygun NACE kodunu belirlemeleri hayati önem taşır.
Örneğin, İstanbul Ticaret Odası (İTO) web sitesinde, perakende ticaret yapan bir işletme için uygun NACE kodunu kolaylıkla bulabilirsiniz. Ayrıca, SGK ve Gelir İdaresi Başkanlığı gibi platformlar üzerinden de NACE kodu sorgulama işlemi yapılabilir. Faaliyet alanınızı doğru bir şekilde analiz ederek, NACE kodu listesinden en uygun kodu seçmek, işletmenizin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi ve sektörde doğru bir şekilde tanımlanması için kritik bir adımdır. Bu süreç, aynı zamanda işletmenin gelecekte karşılaşabileceği pek çok yasal ve operasyonel sorunun önüne geçilmesini sağlar.
NACE Kodu Nasıl Alınır?
İşletmenin faaliyet alanını tanımlamak ve yasal yükümlülükleri yerine getirmek için NACE kodu almanız gerekiyor. İşte adımlar.
Faaliyet Alanını Belirleyin
İşletmenizin hangi sektörde faaliyet göstereceğini ve hangi ürün veya hizmetleri sunacağınızı belirleyin. Bu, doğru NACE kodunu seçmenin ilk adımıdır.
Ticaret Odası Kaydı Yaptırın
İşletmenizi kurduğunuzda, bağlı olduğunuz ilin Ticaret Odası’na kaydınızı yaptırın. Bu süreçte faaliyet alanınıza uygun NACE kodu belirlenir.
Vergi Dairesi İşlemlerini Tamamlayın
Vergi dairesine kaydınız yapılırken, faaliyet kodu belirlenir. Bu kod NACE koduyla aynı olur ve vergi levhasında yer alır. İnternet Vergi Dairesi’nden bu kodu görüntüleyebilirsiniz.
Mali Müşavir Desteği Alın
Mali müşavir veya muhasebeci, doğru NACE kodunu seçmenizde size yardımcı olabilir ve resmi kayıtlara doğru şekilde işlenmesini sağlar.
Eğer faaliyet alanınızda değişiklik yaparsanız veya yanlış bir NACE kodu aldıysanız, bağlı olduğunuz Ticaret Odası’na başvurarak değişiklik talebinde bulunabilirsiniz.
NACE Kodu Alırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
NACE kodu alırken faaliyet alanınızı doğru şekilde tanımlamanız çok önemlidir. Yanlış tanımlanan bir faaliyet alanı, SGK prim hesaplamalarında ve tehlike sınıfı belirlemesinde hatalara yol açabilir. NACE kodu alırken dikkat etmeniz gerekenler şunlardır.
Kayıtların Doğruluğunu Kontrol Edin
Ticaret Odası ve vergi dairesi kayıtlarınızın güncel ve doğru olduğundan emin olun. Faaliyet alanına uymayan bir NACE kodu, SGK bildirimi veya KOSGEB desteklerinde sorun yaratabilir.
Uzman Yardımı Alın
Mali müşavir veya muhasebeci, size en uygun NACE kodunu seçmekte yardımcı olabilir. Ayrıca, resmi kayıtların doğruluğunu kontrol eder ve işlemlerin sorunsuz ilerlemesini sağlar.
Faaliyet Değişikliği Durumunda Güncelleme Yapın
Eğer faaliyet alanınızı değiştirir veya farklı sektörlerde faaliyet gösterirseniz, NACE kodunu güncellemeniz gerekir. Bu güncellemeyi Ticaret Odasına bildirin, aksi takdirde ileride sorun yaşayabilirsiniz.
Resmi Platformlardan Kontrol Edin
SGK, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Ticaret Odası gibi resmi platformlardan kaydınızı kontrol edebilirsiniz. SGK sicil numarasındaki 2 ila 7. hanelerde NACE kodu yer alır.
NACE Kodunu Nasıl Öğrenebilirsiniz?
NACE kodunu öğrenmek, işletmenizin faaliyet alanını doğru bir şekilde tanımlamak için oldukça basittir. Aşağıdaki yöntemlerle kolayca NACE kodunu öğrenebilirsiniz.
SGK Sicil Numarası ile Öğrenme
İşletmenizin SGK sicil numarasının 2. ila 7. haneleri, doğrudan NACE kodunuzu gösterir. Bu 6 haneli kısım, işletmenizin faaliyet alanına karşılık gelen NACE kodunu içerir. SGK sicil numaranızı öğrenmek için SGK ile iletişime geçebilir veya online platformlardan sorgulama yapabilirsiniz.
Vergi Levhası Üzerinden Kontrol
Vergi levhanızda yer alan “ana faaliyet kodu”, aynı zamanda NACE kodunuzdur. Vergi dairesine kayıtlı olarak bu kodu görmek için vergi levhanızı inceleyebilir ve işletmenizin faaliyet alanını tanımlayan bu kodu bulabilirsiniz.
Ticaret Odası Sorgulaması
İşletmeniz hangi Ticaret Odası’na kayıtlıysa, o odanın web sitesinde online sorgulama yaparak NACE kodunu öğrenebilirsiniz. Örneğin, İstanbul Ticaret Odası’nın internet sitesinden kolayca sorgulama yaparak doğru NACE kodunu öğrenebilirsiniz.
Resmi SGK ve Gelir İdaresi Platformları
SGK ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi web siteleri üzerinden de NACE kodunuzu öğrenebilirsiniz. Bu platformlar, işletmenizin kaydını sorgulamanızı ve gerekli bilgileri hızlı bir şekilde elde etmenizi sağlar.
SONUÇ
NACE kodu, işletmelerin sektör içindeki yerini belirleyen ve yasal süreçleri yönlendiren hayati bir sistemdir. Doğru kod seçimi, işletmenin resmi işlemlerinin sorunsuz yürümesini ve yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesini sağlar. İşletmelerin faaliyet alanlarına en uygun NACE kodunu belirlemesi, ileride karşılaşılabilecek cezai işlemlerin ve hatalı kayıtların önüne geçmek için büyük önem taşır.
