Ata Karnesi Nedir? | Başvuru ve Avantajları
ATA Karnesi, ticari eşyaların geçici olarak yurt dışına çıkarılmasını kolaylaştıran, gümrük vergisinden muafiyet sağlayan bir belgedir. Fuarlarda, sergilerde ve mesleki ekipman taşımada kullanılır.
İçerik Başlıkları
Ata Karnesinin Amacı Nedir?
ATA Karnesi, uluslararası ticarette geçici ithalat ve ihracat işlemlerini hızlandıran ve maliyetleri düşüren bir belgedir. Bu belge sayesinde, ticari eşyalar farklı ülkelerde gümrük vergisi veya teminat ödemeden kullanılabilir.
Özellikle fuar, sergi, mesleki ekipman ve ticari numuneler için geçerli olan ATA Karnesi, tek bir belgeyle gümrük işlemlerini kolaylaştırır. Böylece her ülke için ayrı beyanname hazırlama zorunluluğu ortadan kalkar, zamandan ve maliyetten tasarruf edilir. Ayrıca, eşyaların belirlenen süre içinde geri getirilmesini güvence altına alarak ticarette düzen sağlar.
Ata Karnesi Sistemi Nasıl İşler?
ATA Karnesi sistemi, ticari eşyaların geçici olarak yurt dışına çıkarılmasını kolaylaştıran bir düzenlemedir. Gümrük vergisi ve teminat ödeme zorunluluğunu kaldırarak işlemleri hızlandırır. Bu sistem sayesinde, eşyalar farklı ülkelerde standart ve hızlı bir şekilde gümrükten geçebilir. Peki, işleyiş nasıldır?
Belgenin Alınması
ATA Karnesi, yetkili ticaret ve sanayi odalarından alınır. Üzerinde eşyaların tanımı, değeri ve hangi ülkelere götürüleceği gibi bilgiler bulunur.
Gümrükte Gösterilmesi
Eşyalar, geçici olarak başka bir ülkeye giriş yaparken gümrük memurlarına ATA Karnesi ile birlikte gösterilir. Memurlar, bilgileri kontrol ettikten sonra geçici ithalat izni verir. Bu süreçte gümrük vergisi veya teminat ödemeye gerek yoktur.
Geçici İthalat ve Süre Takibi
Eşyalar belirli bir süre için ülkede kalabilir. Bu sürenin sonunda geri çıkarılması gerekir. Gümrük yetkilileri, sürenin dolup dolmadığını takip eder.
Eşyanın Geri Getirilmesi ve Gümrük Kapatma
Süre dolduğunda, eşyalar çıkış ülkesine geri götürülerek gümrükten geçirilir. Memurlar, eşyaların zamanında çıkarıldığını kontrol ederek işlemi kapatır.
Farklı Ülkelerde Kullanım
ATA Karnesi, birçok ülkede geçerlidir. Aynı belge ile birden fazla ülkeye giriş-çıkış yapmak mümkündür. Bu sistem, işlemleri hızlandırarak işletmelere zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.
Ata Karnesi Kullanmanın Faydaları Nelerdir?
Gümrük Vergisi ve Teminat Muafiyeti
Geçici ithalat işlemlerinde gümrük vergisi ve teminat ödemeden işlem yapma imkânı sağlar.
İşlemleri Hızlandırır
Tek bir belgeyle birçok ülkede gümrük işlemleri yapılabildiği için bürokrasi azalır, süreç hızlanır.
Birden Fazla Ülkede Geçerli
80’den fazla ülkede kabul edilir, ticari eşyaların kolayca taşınmasını sağlar.
Tek Belge ile Birçok Eşya Taşınabilir
Fuar, sergi, ticari numune veya mesleki ekipman gibi farklı eşyalar tek ATA Karnesi ile taşınabilir.
Zaman ve Kaynak Tasarrufu
Her ülke için ayrı gümrük beyannamesi düzenlemeye gerek kalmaz, işlemler daha hızlı ve kolay olur.
Gümrük Süreçlerinde Güvence ve Şeffaflık
Eşyaların belirlenen süre içinde geri getirileceğini garanti eder, işlemleri düzenli ve güvenli hale getirir.
Uluslararası Rekabeti Güçlendirir
İşletmelerin fuarlara ve etkinliklere katılımını kolaylaştırarak markaların küresel pazarda öne çıkmasını sağlar.
Farklı Eşyalar İçin Uygundur
Ticari numuneler, mesleki ekipmanlar, bilimsel ve kültürel eşyalar gibi birçok farklı ürün için kullanılabilir.
ATA Karnesi’nin Avantajları
| Avantaj | Açıklama |
|---|---|
| Gümrük Vergisi Muafiyeti | Geçici ithalat sırasında ek vergi ödemesi olmaz. |
| Hızlı Gümrük İşlemleri | Tek belge ile birçok ülkede işlem yapılabilir. |
| 80+ Ülkede Geçerli | Geniş uluslararası kabul görmektedir. |
| Birden Fazla Kullanım | Aynı belgeyle birden fazla ülkeye giriş yapılabilir. |
Ata Karnesi Nasıl Alınır?
ATA Karnesi almak isteyen işletmeler, belirli adımları takip ederek bu belgeyi temin edebilir. İşte sürecin aşamaları.
Yetkili Kurumu Belirleme
ATA Karnesi, Türkiye’de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yetkilendirilen ticaret ve sanayi odalarından alınır. İşletme, bulunduğu ildeki yetkili odaya başvurmalıdır.
Gerekli Belgeleri Hazırlama
Başvuru için şu belgeler gereklidir:
| Belge Adı | Açıklama |
|---|---|
| Başvuru Formu | Yetkili ticaret odasından temin edilir. |
| Vergi Levhası | İşletmenin güncel vergi levhası gereklidir. |
| İmza Sirküleri | Şirket yetkilisini belirten resmi belge. |
| Ticaret Sicil Gazetesi | Şirketin kayıtlı olduğunu gösteren belge. |
| Yetkili Kişi Kimlik Fotokopisi | Başvuru yapan yetkili kişiye ait kimlik. |
| Eşyaların Listesi | ATA Karnesi kapsamında taşınacak eşyaların detayı. |
Başvuruyu Tamamlama
İşletme yetkilisi, gerekli belgelerle birlikte başvurusunu ticaret odasına yapar. Yetkililer, ATA Karnesi’nde yer alacak eşyaları ve bilgileri inceleyerek doğrulama yapar.
Ücreti Ödeme
ATA Karnesi belirli bir ücret karşılığında düzenlenir. Ücret, eşyaların değerine göre değişir ve başvuru sırasında ödenir. 2025 yılı güncel ata karnesi maliyeti:
2300 – 3000 TL
arasında değişmektedir.
ATA Karnesinin Alınması
Başvuru onaylandıktan sonra ATA Karnesi düzenlenir ve işletmeye teslim edilir. Belgedeki bilgilerin doğruluğu son kez kontrol edilir.
Gümrükte Kullanım
ATA Karnesi, gümrük işlemleri sırasında yetkililere gösterilir. Gümrük memurları, belgede yer alan bilgileri inceleyerek işlemi onaylar. Bu belge, eşyanın ülkeye girişinden çıkışına kadar geçerli olur.
Ata Karnesi Nasıl Düzenlenir?
ATA Karnesi, başvurduğunuz yetkili kurum tarafından verdiğiniz bilgilere göre düzenlenir. Belgenin içinde taşınacak eşyalar, taşıyan kişiler, düzenleme tarihi, kefil kuruluş ve kullanım detayları gibi bilgiler yer alır.
Ata Karnesini Hangi Kurumlar Vermektedir?
ATA Karnesi, uluslararası ticareti kolaylaştırmak için yetkili kurumlar tarafından verilir. Türkiye’de bu belge, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yetkilendirilen ticaret ve sanayi odalarından alınır. İşletmeler, bulundukları şehirdeki bu odalara başvurarak ATA Karnesi temin edebilir.
Dünya genelinde ise ATA Karnesi, Dünya Ticaret Odaları Federasyonu (WCF) ve Dünya Gümrük Örgütü (WCO) tarafından denetlenen bir sistemle dağıtılır. Her ülke, kendi düzenlemelerine göre yetkili kurumlarını belirler ve başvuru sürecini yönetir.
Ata Karnesi Vermeye Yetkisi Olan Odalar?
Türkiye’de ATA Karnesi, TOBB Yönetim Kurulu tarafından yetkilendirilen belirli ticaret ve sanayi odaları tarafından verilir. Bu odalar, ATA Sözleşmesi Uygulama Talimatı kurallarına uygun şekilde işlem yapar.
ATA Karnesi Veren Odalar
- Adana Ticaret Odası,
- Ankara Sanayi Odası,
- Ankara Ticaret Odası,
- Antakya Ticaret ve Sanayi Odası,
- Antalya Ticaret ve Sanayi Odası,
- Bursa Ticaret ve Sanayi Odası,
- Eskişehir Ticaret Odası,
- Gaziantep Ticaret Odası,
- Gebze Ticaret Odası,
- İstanbul Ticaret Odası,
- İzmir Ticaret Odası,
- Kayseri Sanayi Odası,
- Kocaeli Sanayi Odası,
- Konya Sanayi Odası,
- Konya Ticaret Odası,
- Kuşadası Ticaret Odası,
- Mersin Ticaret ve Sanayi Odası,
- Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası,
- Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası,
- Uşak Ticaret ve Sanayi Odası,
- Van Ticaret ve Sanayi Odası,
Ata Karnesi Almak İçin Gerekli Koşullar Nelerdir?
ATA Karnesi almak için işletmelerin yerine getirmesi gereken bazı şartlar ve gerekli belgeler bulunmaktadır. Bu şartlar, başvuru sürecinin doğru şekilde tamamlanması ve belgenin alınabilmesi için önemlidir. İşte ATA Karnesi için gerekli olan temel koşullar.
Ticaret veya Sanayi Odasına Üyelik
ATA Karnesi yalnızca Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) bağlı ticaret ya da sanayi odalarına kayıtlı işletmeler için verilmektedir. Başvuru yapan işletmenin ilgili odaya üye olması gereklidir.
Vergi Mükellefi Olmak
Başvuru sahibinin vergi levhasına sahip ve aktif vergi mükellefi olarak faaliyet gösteriyor olması gerekir. Bu, işletmenin yasal faaliyet yürüttüğünü ve vergi yükümlülüklerini yerine getirdiğini gösterir.
Geçici İthalat Amacının Açıklanması
Başvuru sırasında, ATA Karnesi kapsamındaki eşyanın geçici ithalat amacı açıkça belirtilmelidir. Geçici ithalat işlemleri arasında fuar, sergi, ticari numune ve mesleki ekipman kullanımı gibi durumlar bulunur.
Gerekli Belgelerin Temin Edilmesi
ATA Karnesi almak için aşağıdaki belgeler tamamlanmalıdır:
- Başvuru formu
- Vergi levhası
- İmza sirküleri
- Ticaret sicil gazetesi
- Yetkili kişinin kimlik fotokopisi
- Eşyanın detaylı listesi
Başvuru Ücretinin Ödenmesi
ATA Karnesi için belirli bir ücret alınmaktadır. Bu ücret, başvuru sırasında ödenir ve eşyanın değerine ve hangi ülkelerde geçerli olacağına göre değişebilir.
Eşyanın Geri Getirileceğine Dair Taahhüt
Başvuru sahibi, geçici ithalat yapılan eşyanın belirtilen süre sonunda Türkiye’ye geri getirileceğini taahhüt etmelidir. Bu taahhüt, gümrük işlemlerinin düzgün bir şekilde yapılabilmesi için gereklidir.
Ata Karnesinin Geçerli Olduğu Ülkeler
ATA Karnesi, günümüzde 78 farklı ülke ve bölgede geçerlidir. Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyesi tüm ülkelerde kullanılabilen bu belge, ayrıca Hindistan, Güney Kore, Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri gibi 27 başka ülkede de geçerlidir. İşte tam liste…
- 1-Almanya
- 2-ABD
- 3-Andorra
- 4-Arnavutluk
- 5-Avusturya
- 6-Bahreyn
- 7-Belçika
- 8-Beyaz Rusya
- 9-BAE
- 10-Bosna Hersek
- 11-Brezilya
- 12-Bulgaristan
- 13-Cebelitarık
- 14-Cezayir
- 15-Çekya
- 16-Çin
- 17-Danimarka
- 18-Endonezya
- 19-Estonya
- 20-Fas
- 21-Fransa
- 22-Finlandiya
- 23-Fildişi Sahili
- 24-Güney Afrika
- 25-Hırvatistan
- 26-Hindistan
- 27-Hollanda
- 28-Hong Kong
- 29-İngiltere
- 30-İspanya
- 31-İsrail
- 32-İsveç
- 33-İsviçre
- 34-İran
- 35-İrlanda
- 36-İtalya
- 37-İzlanda
- 38-Japonya
- 39-Kanada
- 40-Karadağ
- 41-Katar
- 42-Kazakistan
- 43-Kıbrıs
- 44-Kore
- 45-Letonya
- 46-Litvanya
- 47-Lüksemburg
- 48-Makao
- 49-Macaristan
- 50-Madagaskar
- 51-Lübnan
- 52-Meksika
- 53-Malezya
- 54-Malta
- 55-Mauritius
- 56-Moğolistan
- 57-Moldova
- 58-Norveç
- 59-Pakistan
- 60-Polonya
- 61-Portekiz
- 62-Romanya
- 63-Rusya
- 64-Senegal
- 65-Sırbistan
- 66-Singapur
- 67-Slovakya
- 68-Slovenya
- 69-Sri Lanka
- 70-Şili
- 71-Tayland
- 72-Tunus
- 73-Türkiye
- 74-Ukrayna
- 75-Yeni Zelanda
Ata Karnesi Mevzuatları
Türkiye’de ATA Karnesi uygulamaları, uluslararası anlaşmalar ve yerel yasalarla düzenlenmektedir. Türkiye, 6 Aralık 1961’de Brüksel’de imzalanan “Eşyaların Geçici Kabulü İçin ATA Karneleri Hakkında Gümrük Sözleşmesi”ne 14 Eylül 1972’de katılmıştır. Bu sözleşme, geçici ithalat işlemlerini kolaylaştırmayı amaçlamış ve Türkiye’nin ATA Karnesi uygulamasını kabul etmesini sağlamıştır. Ancak bu sözleşme, 15 Mart 2005’te yürürlüğe giren “Geçici İthalat Sözleşmesi” ile sona erdirilmiştir.
Ata Karnesinin Geçerlilik Süresi ve Kullanımı
ATA Karnesi, alındığı tarihten itibaren 1 yıl geçerlidir ve bu süre uzatılamaz. Bu süre içinde, eşya geçici ithalat ve ihracat işlemleri için kullanılabilir, ancak eşyanın belirtilen sürede geri getirilmesi gerekmektedir. ATA Karnesi, taraf ülkeler arasında gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlayan bir belgedir ve ek bir belgeye gerek duyulmaz. Gümrük işlemleri sırasında, karnedeki bilgilerin doğru ve eksiksiz olması çok önemlidir.
Ata Karnesi Başvuru ve Takip Süresi
ATA Karnesi başvuruları, TOBB’un sağladığı ATA Karnesi Başvuru Sistemi aracılığıyla çevrimiçi olarak yapılmaktadır. Başvuru için işletmelerin sisteme kaydolması ve gerekli belgeleri yüklemesi gerekmektedir. Başvuru, e-imza ile onaylanır ve ardından ATA Karnesi düzenlenip başvuru sahibine teslim edilir.
Ata Karnesi Başvuru ve Takip Süreci
Türkiye, uluslararası ticarette geçici ithalat ve ihracat işlemlerini kolaylaştırmak için çeşitli sözleşmelere katılmıştır. İlk olarak, 6 Aralık 1961’de Brüksel’de imzalanan “Eşyaların Geçici Kabulü İçin ATA Karneleri Hakkında Gümrük Sözleşmesi”ni 14 Eylül 1972’de kabul etmiştir. Daha sonra, 26 Haziran 1990’da İstanbul’da düzenlenen “Geçici İthalat Sözleşmesi”ni (İstanbul Sözleşmesi) kabul etmiş ve 31 Mart 2004’te yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşme, önceki Brüksel Sözleşmesi’ni geçersiz kılmış ve ATA Karnesi uygulamalarını daha kapsamlı hale getirmiştir.
Ata Karnesi Kaç Kez Kullanılır?
ATA Karnesi, verildiği eşya için 1 yıl süresince dört defa geçici ithalat işlemi yapılmasına olanak tanır.
Ata Karnesinin Geçerlilik Süresi Nedir?
ATA Karnesi, alındığı tarihten itibaren 1 yıl boyunca geçerlidir ve bu sürenin uzatılması mümkün değildir.
Ata Karnesi Kaybolduğunda Ne Yapılmalıdır?
Türkiye’de ATA Karnesi kaybolduğunda yapılması gerekenler.
Yurt İçinde Kayıp
Karne Türkiye’de kaybolduysa, karnenin verildiği odaya başvurarak kayıp bildirimi yapılmalıdır. Oda, karnenin kullanılmadığını araştıracak ve teminatı geri verecektir.
Yurt Dışında Kayıp
Karne yurt dışında kaybolursa, eşyanın geçici ithalat yapıldığı ülkenin gümrük idaresine başvurulup bir tutanak veya özel belge alınmalıdır. Bu belge, eşyanın yurt dışına çıkmasını sağlar. Türkiye’ye döndüğünüzde, karnenin verildiği odaya başvurup iki nüsha sertifika almanız gerekir. Sertifika, eşyanın yurda girişinden sonra iade edilmelidir. Sertifika doğru şekilde mühürlenirse, teminat geri alınır.
Bu adımlar, gümrük vergisi ve cezai sorumlulukların önlenmesine yardımcı olur.
Ata Karnesi Hangi Koşullarda Geçersiz Sayılır?
ATA Karnesi, bazı durumlarda geçersiz hale gelir. Öncelikle, karnenin geçerlilik süresi 1 yıldır ve bu süre uzatılamaz, bu yüzden süresi dolmuş bir karne geçersizdir. Ayrıca, karnenin amacına aykırı kullanılması, örneğin ticari satış için kullanılması veya karnedeki eşyaların değiştirilmesi de geçersizliğe neden olur. Eğer karne kaybolur, çalınır veya zayi olursa, hemen gümrük makamlarına bildirim yapılmalıdır. Karnenin doğru ve amaçlı kullanımı, geçerliliğinin korunması için önemlidir.
